- Αμπουκίρ
- (Abu Qir). Λουτρόπολη (περ. 10.000 κάτ.) στη βόρεια Αίγυπτο, χτισμένη κοντά στην αρχαία Κάνωπο, στα ΝΑ της Αλεξάνδρειας, στη δυτική ακτή του ομώνυμου κόλπου.
Οι φαραώ της 5ης δυναστείας ύψωσαν εκεί πυραμίδα και οικοδόμησαν τον πρώτο ηλιακό ναό της χώρας. Αξιόλογα ερείπια του ναού σώζονται έως τις μέρες μας. Με την ίδια ονομασία αναφέρεται σήμερα και η αρχαία αιγυπτιακή πόλη Βούσιρη, ερείπια της οποίας σώζονται κοντά στη σύγχρονη πόλη Ζαγαζίκ. Είναι γνωστή από τις αγγλογαλλικές συγκρούσεις που έγιναν εκεί μεταξύ 1798 και 1801. Η πιο ονομαστή είναι ασφαλώς η ναυμαχία μεταξύ του στόλου του Ναπολέοντα υπό τις διαταγές του ναυάρχου Μπριές και του βρετανικού υπό τις διαταγές του Νέλσον. Ο γαλλικός στόλος, που αιφνιδιάστηκε αγκυροβολημένος, καταστράφηκε σχεδόν ολοσχερώς και o ίδιος ο Μπριές σκοτώθηκε. Η καταστροφή αυτή υπήρξε βαρύ πλήγμα για τον Ναπολέοντα, που είχε εμπλακεί στην εκστρατεία της Αιγύπτου. Τον επόμενο χρόνο, ωστόσο, ο Ναπολέων κατόρθωσε να ρίξει στη θάλασσα στην ίδια περιοχή το τουρκικό εκστρατευτικό σώμα που είχαν αποβιβάσει οι Άγγλοι. Το 1801 έγινε η τρίτη μάχη του Α. Αγγλικά στρατεύματα νίκησαν τον γαλλικό στρατό με αρχηγό τον στρατηγό Φριάν και κατέλαβαν τη μικρή πόλη.
Η ονομασία Α. οφείλεται στον Κύρο τον Ανάργυρο, άγιο της Ανατ. Ορθόδοξης Εκκλησίας. Ναός του Κύρου και του Ιωάννη των Αναργύρων υπάρχει εκεί και ανήκει στην ελληνική κοινότητα της Αλεξάνδρειας. Παλαιότερα, το Α. είχε ελληνική κοινότητα, που συντηρούσε και δημοτικό σχολείο.
«Η ναυμαχία του Αμπουκίρ», πίνακας του Πόκοκ (Εθνικό Ναυτικό Μουσείο, Γκρίνουιτς).
Ο Άγγλος ναύαρχος Νέλσον, θριαμβευτής της ναυμαχίας του Αμπουκίρ.
Dictionary of Greek. 2013.